Ֆիրդուսին Իրանի, Տաջիկստանի և Աֆղանստանի ազգային բանաստեղծն է, «Շահնամե» էպոսի հեղինակը:
Աբուլղասիմ Ֆիրդուսու (իսկական անուն-ազգանունը՝ Հակիմ Աբուլղասիմ Մանսուր Հասան Ֆիրդուսի Թուսի. «Ֆիրդուսին» պարսկերեն է. նշանակում է դրախտային) մանկության և պատանեկության մասին շատ քիչ տեղեկություններ են պահպանվել: Նա ստացել է լավ կրթություն. տիրապետել է նոր պարսկերենին, արաբերենին, իմացել է հին պարսկերեն: 976 թ-ին թագավորական պալատի պատվերով շարունակել է գրել «Շահնամե» («Արքայապատում») պոեմը, որն սկսել էր վաղամեռիկ բանաստեղծ Դաղիղին: «Շահնամեում» նկարագրվում է Իրանի պատմությունը հնագույն շրջանից մինչև Խոսրով II շահի ժամանակները՝ մինչև մահմեդականության ներթափանցումը երկիր (VII դար): Առաջին տարբերակն ավարտել է 994 թ-ին, իսկ երկրորդը՝ 1010 թ-ին: Պոեմը կազմված է 50 «թագավորություններից» (փադիշահ), «թագավորությունները»՝ մեծ ասքերից (դաստաներից)՝ մի քանի տասնյակից մինչև մի քանի հազար բեյթ: Էպոսի ամենանշանավոր դաստաներից են՝ «Զալ և Ռուդաբե», «Ռոստամի յոթ քաջագործությունները», «Ռոստամ և Սոհրաբ», «Սիավուշ», «Իսֆենդիարի յոթ քաջագործությունները», «Ռոստամ և Իսֆենդիար» և այլն: Պոեմը պայմանականորեն ընդունված է բաժանել 3 մասի՝ դիցաբանական, դյուցազնական և պատմական: Դիցաբանական մասում ներառված են իրանական հնագույն առասպելները և տիեզերագիտական պատկերացումները, դյուցազնական մասում՝ իրանական ժողովրդի ձգտումները մարմնավորող հերոսների կյանքի պատմությունները, որոնցից ամենասիրվածը Ռոստամն է, իսկ պատմական մասում շարադրված են պատմական իրադարձություններն ու դեպքերը: «Շահնամեում» արտացոլված է Բարու և Չարի պայքարի գաղափարը, որը հաճախ դրսևորվում է արդարության ու անարդարության հակադրությամբ. այն ներկայացված է Իրանի (Բարու աղբյուր) և Թուրանի (Չարի կրող) անընդմեջ կռիվների գեղարվեստական պատկերներում և արդարամիտ, իդեալական տիրակալի վերաբերյալ Ֆիրդուսու գաղափարները մարմնավորող կերպարներում: Ֆիրդուսին անսահման սիրով է պատկերել հայրենի երկիրը՝ Իրանը, նրա բնությունը, հասարակ ժողովրդին, որի նկատմամբ համակրանքն արտահայտում է հատկապես ժողովրդական ապստամբությունների նկարագրությունների մեջ: Ֆիրդուսին գովերգել է բանականությունը՝ այն համարելով մարդուն տրված բարձրագույն պարգև, հաղթության ու անմահության մեծ երաշխիք: Օգտագործելով թե՜ բանավոր ավանդությունները, թե՜ գրավոր աղբյուրները՝ Ֆիրդուսին գրել է դրամատիկական գործողություններով հարուստ պոեմ, որտեղ հերոսները պատմական անձեր են՝ յուրաքանչյուրն իր մտածելակերպով, փիլիսոփայական ընկալումներով: Էպոսն աչքի է ընկնում խոսքի արտասովոր արտահայտչականությամբ, կերպարների վառ անհատականությամբ: Բանաստեղծի լեզուն հարուստ է մակդիրներով ու համեմատություններով: «Շահնամեի» պատմական մասում հայերի մասին կան բազմաթիվ տեղեկություններ, որոնք առնչվում են V–VII դարերի իրադարձություններին: Ֆիրդուսին սիրով պատմում է V դարի հայ զորավար Մուշեղ Մամիկոնյանի քաջագործությունների մասին.
Հայ Մուշեղն իր հետ ուներ մեծ աշխարհազոր բանակ, Իր մեծության անհավասար՝ ոսկի, գանձեր անքանակ:
Մեծ է «Շահնամեի» ազդեցությունը ոչ միայն պարսկական ու տաջիկական, այլև Արևելքի շատ ժողովուրդների գրականությունների զարգացման վրա: Պոեմի առանձին մասեր թարգմանել են Սերգեյ Ումառյանը, Գևորգ Ասատուրը, Հրաչյա Աճառյանը, Զորայր Միրզայանը, Միհրդատ Թիրյաքյանը և ուրիշներ: Ֆիրդուսուն են վերագրել մի քանի քնարական բանաստեղծություններ և Ղուրանի թեմայով գրված «Յուսուպ և Զուլեյկա» պոեմը: 1934 թ-ին Ֆիրդուսու գերեզմանի վրա կառուցվել է դամբարան: Տաջիկստանում նրա անունով կոչվել են ազգային գրադարանը և փողոց, Իրանում՝ համալսարան, Երևանում՝ փողոց: Նկարահանվել են «Ասք Ռոստամի մասին» (1971 թ.), «Ռոստամ և Սոհրաբ» (1972 թ.), «Ասք Սիավուշի մասին» (1977 թ.) կինոնկարները (երեքն էլ՝ ըստ Ֆիրդուսու «Շահնամեի», ռեժիսոր՝ Բենսիոն Կիմյագարով):
| 
