Ֆոսֆորը բնության մեջ տարածված քիմիական տարր է. երկրակեղևում տարածվածությամբ զբաղեցնում է 13-րդ տեղը: Առաջացնում է ապատիտների և ֆոսֆորիտների խոշոր կուտակումներ, որոնք ֆոսֆորի և նրա միացությունների ստացման հումքն են: Հայտնի է ֆոսֆորի ավելի քան 180 միներալ (հիմնականում՝ ֆոսֆատներ): Ֆոսֆորը տարբեր պայմաններում դրսևորում է տարբեր՝ օքսիդացնող կամ վերականգնող հատկություններ: Առաջացնում է մի շարք տարաձևություններ (ալոտրոպ ձևափոխություններ), որոնք միմյանցից տարբերվում են մոլեկուլում ատոմների թվով և նյութի բյուրեղական ցանցի կառուցվածքով: Սպիտակ ֆոսֆորը բնորոշ հոտով, անգույն, մոմանման, թունավոր նյութ է, ստացվում է ֆոսֆորի գոլորշիները սառեցնելիս: Հալման ջերմաստիճանը 44,1օC է, եռմանը՝ 280,5օC: Օդում (40օC) ինքնաբռնկվում է (պահում են ջրի տակ): Տաքացնելիս (250–300օC) դանդաղ փոխարկվում է կարմիր ֆոսֆորի: Վերջինս առաջացնում է բյուրեղական մի քանի ձևափոխություններ: Մթության մեջ կարմիր ֆոսֆորը չի լուսարձակում և գրեթե թունավոր չէ: Սպիտակ ֆոսֆորը ճնշման տակ (մոտ 15 հզ. մթն) տաքացնելիս (200–220օC) փոխարկվում է սև ֆոսֆորի (նման է գրաֆիտին, կիսահաղորդիչ է):
Ֆոսֆորի հայտնաբերման պատմությունից Ֆոսֆորը հայտնաբերել է համբուրգցի ալքիմիկոս Գ.Բրանդը՝ ավելի քան 300 տարի առաջ: Այդ երկնագույն լուսարձակող «սառը կրակը» Բրանդն անվանեց ֆոսֆոր (հունարեն «ֆոս»՝ «լույս», և «ֆորոս»՝ «կրող», բառերից): XIX դարում հայերը գործածել են ֆոսֆորի «լուսածին» անունը: Նոր նյութի այս զարմանալի՝ սառը լույս արձակելու հատկությունը Բրանդը, այնուհետև նաև ուրիշներ, օգտագործեցին որպես հարստանալու միջոց. բազմաթիվ այցելուներ փող չէին խնայում այդ հրաշքը տեսնելու համար: Ֆոսֆորի տարրական բնույթը 1783 թ-ին բացահայտել է ֆրանսիացի քիմիկոս Ա. Լավուազիեն: Ֆոսֆորը հիմնականում օգտագործում են ֆոսֆորական թթու և նրանից ֆոսֆորական պարարտանյութեր ու այլ ֆոսֆատներ ստանալու համար: Սպիտակ ֆոսֆորն օգտագործվում է հրկիզող և ծխարձակ արկեր ու ռումբեր պատրաստելու համար, կարմիր ֆոսֆորը՝ լուցկու արտադրության մեջ: Ֆոսֆորն օգտագործվում է նաև մետաղաձուլության մեջ: Սպիտակ ֆոսֆորը և ֆոսֆորի միացություններից շատերը (հատկապես՝ ֆոսֆորօրգանական միացությունները) թունավոր են:
Ֆոսֆորն օրգանիզմում Ռուս գիտնական Ա.Ֆերսմանը ֆոսֆորն անվանել է «կյանքի և մտքի տարր», որովհետև այն հայտնաբերվել է կանաչ բույսերի բոլոր օրգաններում՝ ցողուններում, արմատներում, տերևներում, ամենից շատ՝ պտուղներում ու սերմերում: Այսպիսով, բույսերը կուտակում են ֆոսֆորը, ապա մատակարարում մարդկանց ու կենդանիներին: Ֆոսֆորի օրգանական միացությունների պարունակությունը մարդու արյան մեջ զգալիորեն փոփոխվում է, իսկ անօրգանական ֆոսֆորինը հաստատուն է (3–5,5 մգ %): Վերջինիս պարունակությունը մեծանում է կաթնային սննդակարգի, երիկամների որոշ հիվանդությունների, շաքարախտի, ակրոմեգալիայի, ադիսոնյան հիվանդության և այլ դեպքերում: Մարդու օրգանիզմում գրեթե բոլոր կարևորագույն ֆիզիկական շարժընթացները կապված են ֆոսֆորօրգանական նյութերի փոխակերպման հետ: Մարդու օրական պահանջը 1–1,2 գ է (երեխաներինը՝ ավելի շատ): Օրգանիզմի համար ֆոսֆորի աղբյուր են կաթը, կաթնամթերքը, միսը, ձուկը, ձուն և այլն: Հասուն մարդու օրգանիզմում ֆոսֆորի քանակը 670 գ է (մարդու զանգվածի մոտ 1%-ը). այն անհրաժեշտ է ոսկրագոյացման և էներգիական փոխանակության համար: Ֆոսֆորի 90 %-ը գտնվում է կմախքում (ոսկրերում և ատամներում), մնացածի հիմնական մասը՝ բջիջներում, 1%-ը՝ արտաբջջային հեղուկներում: Բնության մեջ ֆոսֆորը (ինչպես և կենսական նշանակություն ունեցող մյուս տարրերը) շրջապտույտ է կատարում: Բնահողից այն կլանում են բույսերը, բույսերից տարրն անցնում է մարդու և կենդանիների օրգանիզմներ, այնուհետև վերադառնում է բնահող: Գյուղատնտեսական համաշխարհային բերքն ամեն տարի իր հետ դաշտերից հեռացնում է ավելի քան 3 մլն տ ֆոսֆոր: Հետևաբար, կայուն բերք ստանալու համար այդ պակասորդն անհրաժեշտ է շարունակաբար լրացնել: Այդ նպատակով ֆոսֆորիտային հանքաքարի համաշխարհային ամենամյա արդյունահանումը կազմում է ավելի քան 100 մլն տ: ՀՀ-ում ֆոսֆորով հարուստ հանքաքարեր կան Կոտայքի մարզում:
| 
