Четверг, 26.06.2025, 00:42Приветствую Вас Гость
Регистрация | Вход
RSS
ՀԱՐՍՏԱՑՆԵՆՔ ՄԵՐ ԳԻՏԵԼԻՔՆԵՐԸ...
Меню сайта
ԱԴՄԻՆԻՍՏՐԱՑԻԱ
  • Բողոքների կամ առաջարկների համար խնդրում ենք գրել այստեղ կայքի ադմինիստրացիա
Вход на сайт
Поиск
Календарь
«  Февраль 2013  »
Пн Вт Ср Чт Пт Сб Вс
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728
Наш опрос
Оцените мой сайт
Всего ответов: 795
Block title
Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Block title
Главная » 2013 » Февраль » 1 » Հաֆեզ
17:17
Հաֆեզ
Հաֆեզի ստեղծագործությունը պարսկական միջնադարյան պոեզիայի բարձրագույն նվաճումներից է:

Հաֆեզի (իսկական անունը՝ Շամսեդդին Մոհամմեդ) մասին առաջին արժանահավատ տեղեկությունները տրված են նրա մահից հետո կազմված «Դիվան» ժողովածուի նախաբանում: «Դիվանում» ընդգրկված են Հաֆեզի բանաստեղծությունները, գազելները, ռուբայիները, քասիդները և այլն: 
Հաֆեզն ստացել է աստվածաբանական կրթություն. անգիր է իմացել Ղուրանը, որի համար էլ ստացել է Հաֆեզ (Ղուրանն անգիր իմացող) մականունը: Շահ Մուբարիզ ադ Դինի գահակալության տարիներին (1354–58 թթ.) նա արդեն հայտնի բանաստեղծ էր և հարում էր գահաժառանգ Շուջային, որն ընդդիմադիր էր հորը: Այդ ժամանակահատվածում բանաստեղծը գրել է գազելներ, որտեղ քննադատել է Շիրազում գինին ու աշխարհիկ զվարճություններն արգելող շահին, բողոքել է անարդարության և անօրինականության դեմ: Խոհափիլիսոփայական քառյակներում և գազելներում Հաֆեզն օգտագործել է սուֆիական (սուֆիզմ՝ փիլիսոփայական միստիկական ուսմունք է իսլամում, որն արտացոլվել է նաև գրականության մեջ) գրականությանը բնորոշ կերպարներ և պատկերներ, որոնք տեղիք են տվել երկակի մեկնաբանության՝ ուղղակի՝ ռեալիստական, և փոխաբերական՝ խորհրդանշական: Մարդկանց խրատել է ագահություն չանել, հարստություն չկուտակել և վշտերն ու զրկանքները մոռանալ գինու մեջ.

Գինու բաժակն առ ու քամի՜ր, անցավո՜ր,
Վշտեր ունես, գինի՜ խմիր, անցավո՜ր:

Բանաստեղծն անդրադարձել է Շուջա շահի (1358–84 թթ.) տիրապետության շրջանի իրադարձություններին. մի քանի գազելներում խոսել է 1366 թ-ի իր շնորհազրկման մասին: Շահի մահից հետո իշխանության գլուխ է անցել Մանսուր շահը (1388–92 թթ.), որին Հաֆեզը համակրել է և նվիրել «Սաղինամե» պոեմն ու 6 բանաստեղծություն:
Հաֆեզի պոեզիայի քնարական հերոսը մարդն է՝ մե՜րթ ազատախոհ և երազող, մե՜րթ ճգնավոր ու մոլեռանդ: Ըստ բանաստեղծի՝ հասարակ մարդիկ՝ ճորտը, մուրացկանն ու դերվիշը, օժտված են ավելի բարձր հոգեկան ու բարոյական հատկանիշներով և առաքինություններով, քան այն արքան, որի ձեռքերն արյունոտ են.

Ես դերվիշ եմ ու մուրացկան, 
բայց չեմ փոխի ես երբեք
Իմ թաղիքե բուրդ գլխարկը 
շահի հարյուր թագի հետ:

Բանաստեղծը, ընդվզելով կաշկանդող պայմանականությունների դեմ, ստեղծել է կապանքներից ազատ անհատի կերպարը:
Սիրային բանաստեղծություններում Հաֆեզը վարդի և սոխակի հայտնի պատկերով գովերգել է սիրած կնոջը՝ Շահնաբաթին.

Գրիչս երբ նյութ առավ 
քո գեղեցիկ պատկերից, 
Վարդի թերթիկն ամաչեց 
իմ տետրակի էջերից:

XVIII–XIX դարերում Հաֆեզի ստեղծագործության խորհրդանշական մեկնաբանությունները թափանցել են արևմտաեվրոպական արևելագիտության մեջ: Նրան բարձր են գնահատել Վոլֆգանգ Գյոթեն և ուրիշներ:
Հաֆեզի պոեզիան թարգմանվել է բազմաթիվ լեզուներով: Հայերեն առանձին գրքով լույս է տեսել 1905 թ-ին՝ «Հնգյակներ, քառյակներ և տաղեր», 1957 թ-ին՝ «Լիրիկա» վերնագրերով: Հաֆեզի ստեղծագործություններից թարգմանել են Ավետիք Իսահակյանը, Մկրտիչ Խերանյանը, Հրաչյա Հովհաննիսյանը, Սերգեյ Ումառյանը և ուրիշներ:

Просмотров: 392 | Добавил: Erik | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Имя *:
Email *:
Код *: