Четверг, 26.06.2025, 00:28Приветствую Вас Гость
Регистрация | Вход
RSS
ՀԱՐՍՏԱՑՆԵՆՔ ՄԵՐ ԳԻՏԵԼԻՔՆԵՐԸ...
Меню сайта
ԱԴՄԻՆԻՍՏՐԱՑԻԱ
  • Բողոքների կամ առաջարկների համար խնդրում ենք գրել այստեղ կայքի ադմինիստրացիա
Вход на сайт
Поиск
Календарь
«  Февраль 2013  »
Пн Вт Ср Чт Пт Сб Вс
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728
Наш опрос
Оцените мой сайт
Всего ответов: 795
Block title
Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Block title
Главная » 2013 » Февраль » 1 » Հեթում Ա
17:20
Հեթում Ա
Հեթում Ա-ն Հեթումյանների հայ իշխանական տոհմից է, Կիլիկիայի 
հայկական պետության թագավորը (1226–69 թթ.), Հեթումյանների արքայատան հիմնադիրը: Նրա օրոք հաղթահարվել են ներքին երկպառակությունները, առավել կենտրոնացել է միապետական իշխանությունը, շարունակվել Կիլիկիայի հայկական պետության հզորացումը:

Կոստանդին Գունդստաբլը Կիլիկիայի Ֆիլիպ թագավորին (1222–25 թթ.) գահազրկել է՝ հայ իշխանների իրավունքներն ու հայոց հավատը չհարգելու պատճառով և իր 13-ամյա որդի Հեթումին պսակել Զաբել թագուհու (1222–52 թթ.) հետ ու հռչակել թագավոր: Մինչև որդու չափահաս դառնալը երկիրը շարունակել է կառավարել ինքը:
Թաթար-մոնղոլների ներխուժման սպառնալիքը կանխելու նպատակով Հեթում Ա-ն 1243 թ-ին խաղաղության և փոխօգնության պայմանագիր է ստորագրել մոնղոլական Բաչու Նոյին զորավարի հետ, իսկ 1254 թ-ին մոնղոլական տերության մայրաքաղաք Կարակորումում նոր դաշնագիր է կնքել Մանգու մեծ խանի հետ: Այդ դաշինքը ոչ միայն կանխել է մոնղոլների ներխուժումը Կիլիկիա, այլև ապահովել է նրանց աջակցությունը թյուրք-սելջուկների դեմ մղվող պայքարում: Բացի այդ՝ Կիլիկյան Հայաստանը պարտավորվել է զինակցել մոնղոլներին Հյուսիսային Միջագետքը, Ասորիքը և Պաղեստինը գրավելու ժամանակ: Չափավորվել են բուն Հայաստանի բնակչության հարկերը, հայերին արտոնվել է ազատ առևտուր անել մոնղոլական հսկայածավալ պետության մեջ:
1256–59 թթ-ին Հեթում Ա-ն մոնղոլների զինակցությամբ հնազանդեցրել է հարևան մահմեդական պետությունները, ազատագրել մի շարք բերդեր ու քաղաքներ, Կիլիկյան Հայաստանին է միացրել Կապադովկիայի հարավային շրջանները, առժամանակ՝ Հյուսիսային Ասորիքի զգալի մասը՝ Հալեպ կենտրոնով, և մի շարք հաղթանակներով ամրապնդել պետության միջազգային հեղինակությունը: Հզորացած Եգիպտոսի սուլթանությունը, օգտվելով մոնղոլական աշխարհակալության տրոհումից ու թուլացումից, 1266 թ-ին 30-հզ-անոց բանակով ասպատակել է Կիլիկիան: 1268 թ-ի հուլիսին Հեթում Ա-ն որոշ զիջումներով հաշտություն է կնքել սուլթանության հետ, գերությունից ազատել որդուն՝ Լևոնին, և 1269 թ-ին գահը հանձնել նրան (Լևոն Գ), ինքը մտել է վանք, որտեղ և մահացել է:
Հեթում Ա-ի անունով և պատկերով հատվել են դրամներ:
Просмотров: 483 | Добавил: Erik | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Имя *:
Email *:
Код *: