Մյանման (նախկինում` Բիրմա) Հարավարևելյան Ասիայի խոշորագույն պետություններից է: Այն զբաղեցնում է Հնդկաչին թերակղզու արևմտյան մասը: Երկիրը 3 կողմից շրջապատված է դժվարամատչելի լեռներով, հարավից նրա ափերը ողողում են Հնդկական օվկիանոսի (Բենգալյան ծոցի և Անդամանյան ծովի) ջրերը: Մյանմայի գրեթե կեսը զբաղեցնում են անտառապատ Ռակհայն, Պատկայ, Կումուն լեռնաշղթաները, որոնց միջև հոսում են երկրի հիմնական գետերը՝ Իրավադին, Չինդուինը և Սալուինը: Ամենամեծ գետի՝ Իրավադիի հովիտը, որը բերրի ցածրավայր է, երկրի գլխավոր շտեմարանն է: Ընդերքում կան անագի, վոլֆրամի, արծաթի, ցինկի, կոբալտի, երկաթի, նավթի, թանկարժեք քարերի պաշարներ: Մյանմայում են գտնվում աշխարհի ամենաբարձրորակ սուտակի և շափյուղայի խոշոր հանքավայրերը: Տարածքի 60%-ը զբաղեցնում են թանկարժեք ծառատեսակներով մշտադալար անտառները, որոնք անտառանյութի մեծաքանակ մթերման ու արտահանման պատճառով խիստ տուժել են: Ամենաարժեքավոր ծառատեսակը տիկն է (բարձրությունը՝ մինչև 30–40 մ, բնի հաստությունը՝ 1,5 մ), որի բնափայտը անջրաթափանց է, հրակայուն ու երկարակյաց: XIX դարի վերջից երկիրն անգլիական գաղութ էր, բայց գաղութացման առաջին իսկ օրերից ժողովուրդը համառ պայքար է մղել գաղութարարների դեմ: Այդ պայքարում նշանակալի դեր է խաղացել ազգային հերոս Աուն Սանը: Երկիրն անկախություն է ձեռք բերել1948 թ-ին: 1960–80-ական թվականներին իշխանության գլուխ անցան հեղափոխականորեն տրամադրված սպաները, որոնք որդեգրեցին զարգացման սոցիալիստական ուղի: 1988թ-ի սեպտեմբերին երկրում տեղի ունեցավ զինվորական հեղաշրջում: Մյանմայում ապրում են մոտ 70 ժողովուրդ ու ազգություն, որոնց 69%-ը բիրմացիներն են, կան նաև կարեններ, շաներ, մոներ և այլք: Խոշոր քաղաքներն են նախկին մայրաքաղաք և գլխավոր նավահանգիստ Յանգոնը (Ռանգուն), որը երկրի արդյունաբերական և մշակութային կենտրոնն է, Նայպիդոն, Մանդալայը (հյուսիսում) և Մոլամյայնը (հարավում): Երկրի տնտեսության հիմքը գյուղատնտեսությունն է: Մշակում են բրինձ (ցանքատարածությունների 60%-ը), ցորեն, եգիպտացորեն, գետնանուշ, քնջութ, նաև նարինջ, ադամաթուզ, արքայախնձոր, մանգո և բանջարեղեն: Տարվա ընթացքում հավաքում են 2–3 բերք: Գնալով ընդլայնվում են կաուչուկատու հեվեայի, բամբակենու, թեյի և շաքարեղեգի տնկարկները: Արդյունաբերությունը թույլ է զարգացած: Գերակշռում են մանր ձեռնարկություններն ու արհեստանոցները: Առաջատար ճյուղը սննդարդյունաբերությունն է՝ բրնձի, թեյի տերևի վերամշակումը, շաքարի, բուսական յուղերի արտադրությունը: Կան պողպատագլանման, նավաշինական, էլեկտրոնային սարքավորումների, բեռնատար և մարդատար ավտոմեքենաների հավաքման ձեռնարկություններ: Մյանման հնագույն և ինքնատիպ մշակույթի երկիր է: Արդեն XI դարում քաղաքները դարձել էին Ասիայի խոշոր մշակութային կենտրոններ: Մեծ ճանաչում է գտել բիրմացի ճարտարապետների արվեստը. մեզ են հասել նրանց կերտած բազմաթիվ պալատներ ու տաճարներ, որոնց թվում է նաև Յանգոնի Շուեդագոուն բուդդայական պագոդան (100 մ բարձրությամբ, ամբողջությամբ՝ ոսկեզօծ), որը, ըստ ավանդության, հիմնադրվել է մ.թ.ա. 585 թ-ին: Մյանմայում ավանդական են գյուղատնտեսական աշխատանքների հետ կապված ժողովրդական տոնախմբությունները:
Հայերը Մյանմայում Մյանմայի առևտրաշահ քաղաքներում հայեր եղել են դեռևս XVI դարի 1-ին կեսին: XVIII դարի 2-րդ կեսին համայնքն աշխուժացել է Հնդկաստանից ու Նոր Ջուղայից եկած հայերի հաշվին: Զբաղվել են տիկ ծառի տախտակի արտահանությամբ, որն օգտագործվում էր նավաշինության մեջ: Հայերը մենաշնորհ են ունեցել նաև սուտակի վաճառքի ոլորտում, ունեցել են լեղակի արտադրության գործարաններ: Հայտնի էին Խոջա Փանոս Քալանթարը, թագավորի վեզիր Խոջա Գրիգոր Այվազյանը, նավապետ Խոջա Սիմոնը, արքունի գանձապետ Նիկողայոս Աղազարյանցը, նախարար Իշխան Գրիգոր Մանուկյանը, Ծաղիկ Մանուկյան-Գևորգյանը, նավթարդյունաբերող Առաքել Մարտիկյանը, Պենգու նահանգի կառավարիչ Մկրտիչ Հովսեփ Մինասյանը և ուրիշներ: 1875 թ-ին նորահաստատ մայրաքաղաք Մանդալայում հայերին ձրի հողատարածք է հատկացվել` եկեղեցի և բնակարաններ կառուցելու համար: 1916 թ-ին մեծ համբավ է ունեցել արծաթ, կապար և ցինկ արտահանող հայկական մի ընկերություն: Հայկական «Մարտին և Նահապետյան ընկերություն» միությունը կառուցել է Մյանմայի անկախության հուշարձանը Ռանգունում, օդանավակայանը, բազմաթիվ կամուրջներ, շենքեր և այլն: Դեռևս 1907 թ-ին երկրի բարձրագույն դատարանի կողմից հաստատվել է հայ համայնքի կանոնադրությունը, որով համայնքն առաջնորդվել է մինչև 1940 թ.: 1920-ական թվականներին հայերի թիվն ավելացել է Իրանից և Հնդկաստանից եկած հայերի հաշվին. միայն Ռանգունում այն անցել է 400-ից: XIX դարի սկզբին կառուցվել է Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցին (այրվել է 1850 թ-ին բռնկած հրդեհից, վերակառուցվել 1862 թ-ին), որը կանգուն է ցայսօր: 1917 թ-ին Ռանգունում հիմնադրվել է հայկական ակումբ, 1918 թ-ին` Հայ տիկնանց միությունը, այնուհետև` ՀԲԸՄ-ի Մյանմայի մասնաճյուղը, իսկ 1935թ-ին ստեղծվել է «Բիրմայի հայ բարեգործական ընկերությունը», ապա` կրթական, մարզական և այլ կազմակերպություններ, հրատարակվել է անգլերեն «Յառաջ» թերթը: Մյանմայի հայությունը Մեծ եղեռնի օրերին փրկագնել է 130 հայի: Հայերն իրենց մասնակցությունն են բերել նաև տարբեր ժամանակներում անգլիական և ճապոնական գաղութարարների դեմ Մյանմայի ժողովրդի մղած պայքարին: Այդուհանդերձ, անկախացումից հետո երկրում վարվող պետական քաղաքականությունը դժվարացրել է հայերի կյանքը Մյանմայում, և նրանք հիմնականում արտագաղթել են: Ներկայումս Մյանմայում հատուկենտ հայեր կան:
| 
