Կոմպոզիտոր, մանկավարժ, ՀՀ և ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Ղազարոս Սարյանը հայ ժամանակակից երաժշտության նշանավոր ներկայացուցիչներից է:
Ղազարոս Սարյանը 1934–38 թթ-ին սովորել է Երևանի կոնսերվատորիայում, ապա՝ Մոսկվայի Գնեսինների անվան երաժշտական ուսումնարանում: 1950 թ-ին ավարտել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայի ստեղծագործական բաժինը (դասատուներից էր Դմիտրի Շոստակովիչը): Նույն թվականից դասավանդել է Երևանի կոնսերվատորիայում (1960–86 թթ-ին՝ ռեկտոր, 1986– 1990 թթ-ին՝ ամբիոնի վարիչ, 1972 թ-ից՝ պրոֆեսոր): Նրան աշակերտել են Տիգրան Մանսուրյանը, Ռուբեն Ալթունյանը, Վարդան Աճեմյանը (կրտսեր), Ռուբեն Սարգսյանը, Ստեփան Լուսիկյանը և ուրիշներ: 1955–56 թթ-ին եղել է Հայաստանի կոմպոզիտորների միության նախագահ: Կոմպոզիտորն օժտված էր գույնի բացառիկ զգացողությամբ. եթե հայրը` Մարտիրոս Սարյանը, իր նկարչությամբ պատկերել է Հայաստանի արևը և նրա լույսերի մեջ ապրող հայոց իրականությունը, ապա որդին նույնը հնչյունային գունամտածողությամբ ներկայացրել է երաժշտության մեջ: Սարյանի երաժշտական աշխարհը բազմազան է. նրա արվեստին բնորոշ են արտահայտման զսպվածությունը, նուրբ և ազնիվ ճաշակը, հարուստ բովանդակությունը, կոլորիտի հիանալի զգացողությունն ու բարձր վարպետությունը: Կոմպոզիտորի ստեղծագործության մեջ գերակշռում է գործիքային երաժշտությունը: Ժամանակակից երաժշտամտածողությամբ, տեմբրերի ներդաշնակությամբ առանձնանում է «Ջութակի կոնցերտը»: Սարյանը մեծ ճանաչման է արժանացել «Սիմֆոնիկ պատկերներ», «Հայաստան» (սիմֆոնիկ պաննո՝ ըստ Մ. Սարյանի 4 կտավների), «Սիմֆոնիա» (մեկմասանոց) երկերով: Սարյանը գրել է նաև «Խաղաղության օրը» վոկալ-սիմֆոնիկ սյուիտը, Թեմա՝ վարիացիաներով (դաշնամուրի համար), Պոեմ, «Հանդիսավոր նախերգանք», Սերենադ, Ադաջո և պար (լարային նվագախմբի համար), թավջութակի և դաշնամուրի 2 սոնատ, 2 լարային կվարտետներ, «Արիա և Տոկկատ» (ջութակի և դաշնամուրի համար), նաև երգեր: Կոմպոզիտորի վերջին շրջանի դրամատիզմով լի գործերից են դաշնամուրի 3 պոստլյուդները, Պասակալիան (սիմֆոնիկ նվագախմբի համար), «Անդանտե և Պրեստոն» (ջութակի և կամերային նվագախմբի համար): Գրել է նաև կինոերաժշտություն (գեղարվեստական՝ «Մանրուք», 1954 թ., «Հովազաձորի գերիները», 1956 թ.՝ ըստ Վախթանգ Անանյանի, «Առաջին սիրո երգը», 1958 թ., Առնո Բաբաջանյանի հետ, «01–99», 1959 թ., և վավերագրական՝ «Մարտիրոս Սարյան», 1965 թ.): Ղազարոս Սարյանն արժանացել է ՀԽՍՀ Պետական մրցանակի (1983 թ.) և ԽՍՀՄ Ժողովուրդների բարեկամության շքանշանի (1986 թ.): Սարյանի անունով կոչվել են արվեստի դպրոցներ Երևանում և Արարատ քաղաքում, Հայ մշակութային կենտրոն՝ Սալոնիկում (Հունաստան):
|
