Կոմպոզիտոր, ջութակահար և դիրիժոր Յան Սիբելիուսը ուշ ռոմանտիզմի ամենանշանավոր ներկայացուցիչներից է և երաժշտաձևերի նորարար ֆիննական երաժշտության մեջ: Նրան համարել են ազգային երաժշտության հույսը, Ֆինլանդիայի վեհության խորհրդանիշը:
Յան (իսկական անունը՝ Յուհան) Սիբելիուսը սովորել է ծննդավայրի ֆիննալեզու միջնակարգ դպրոցում (չնայած տանը խոսում էին շվեդերեն, հետևում շվեդական մշակույթի ավանդույթներին), 1876–85 թթ-ին՝ լիցեյում: 1885 թ-ին ընդունվել է Հելսինկիի թագավորական ինստիտուտի իրավաբանության բաժինը, սակայն շատ չանցած՝ տեղափոխվել է երաժշտական ինստիտուտ, աշակերտել Մարտին Վեգելիուսին: 1889 թ-ին պետական կրթաթոշակով սովորել է Բեռլինում (ստեղծագործություն և տեսություն, դասատու՝ Ալբերտ Բեքեր), իսկ մեկ տարի անց Վիեննայում դասեր է առել Կարլ Գոլդմարկից և Ռոբերտ Ֆուքսից: 1890 թ-ին Ֆինլանդիայում մեծ հաջողությամբ կատարվել է նրա առաջին նշանավոր ստեղծագործությունը՝ «Կուլլերվո» սիմֆոնիկ պոեմը (ըստ ֆիննական «Կալևալա» էպոսի), այնուհետև` «Կարելիա», «Գարնանային երգ», «Լյեմինկյայնեն» սյուիտները, «Հեքիաթ» սիմֆոնիկ պոեմը և այլ գործեր: Սիբելիուսի վաղ շրջանի ստեղծագործության վրա ազդել են դիրիժոր Ռոբերտ Կայանուսը (գործիքավորման արվեստ) և երաժշտական քննադատ Կառլ Ֆլոդինը (սիմֆոնիկ երաժշտություն): Սիբելիուսը ստեղծել է 7 սիմֆոնիա, որոնցով արժանացել է միջազգային ճանաչման: Հանրահայտ են նաև նրա Ջութակի կոնցերտը և սիմֆոնիկ պոեմները («Հյուսիսի դուստրը», «Տուոնելայի կարապը», «Տապիոլյա» և այլն): Իմպրեսիոնիստական երանգավորում ունեն նրա ծրագրային երկերը («Սագա», «Գարուն», «Գիշերային ձիարշավ և արևածագ», 4-րդ սիմֆոնիա և այլն): Սիբելիուսը գրել է երաժշտություն թատրոնի համար՝ շուրջ 16 գործ [Արվիդ Յարնեֆելտի «Մահը» («Ֆինլանդիա» սիմֆոնիկ պոեմը և «Տխուր վալսը»), Վիլյամ Շեքսպիրի «Փոթորիկ» և այլ պիեսների համար], բազմաթիվ պիեսներ՝ դաշնամուրի, ջութակի, սյուիտներ՝ նվագախմբի համար, քնարական ռոմանսներ («Եղեգը», «Սև վարդեր» և այլն): 1903–21 թթ-ին Սիբելիուսը շրջագայել է արտասահմանում (5 անգամ եղել է Անգլիայում. որպես դիրիժոր ղեկավարել է իր ստեղծագործությունները, 1914 թ-ին՝ ԱՄՆ-ում. Քոննեքթիքութի երաժշտական փառատոնում առաջին անգամ ներկայացրել է իր «Օվկիանոսուհիներ» սիմֆոնիկ պոեմը): 1930-ական թվականներից նրա երաժշտությունը ճանաչվել է հատկապես անգլո-սաքսոնական երկրներում: Սիբելիուսն իր ստեղծագործության մեջ մարմնավորել է ֆիննական ժողովրդական երաժշտության ինքնատիպ հյուսիսային կոլորիտը և հնչերանգի ու ռիթմի առանձնահատկությունները: Նրա վաղ և միջին շրջանի գործերը հարուստ են տրամադրությունների բազմազանությամբ, ռիթմին հատուկ է բեկվածությունը, իսկ ուշ շրջանի ստեղծագործություններն աչքի են ընկնում ձևի և արտահայտչամիջոցների դասական պարզությամբ: Սիբելիուսն այն եզակի արվեստագետներից է, որին մեծարել են դեռևս կենդանության օրոք. նրա անունով են կոչել բազմաթիվ փողոցներ, զբոսայգիներ, Ֆինլանդիայի երաժշտական ակադեմիան: 1950 թ-ից Հելսինկիում անցկացվում է «Սիբելիուսի շաբաթ» ամենամյա երաժշտական փառատոնը:
| 
