Նիգերիան պետություն է Արևմտյան Աֆրիկայում: Բրիտանական համագործակցության անդամ է: Հարավում ափերը ողողվում են Ատլանտյան օվկիանոսի ջրերով: Երկիրն իր անունն ստացել է Աֆրիկայի արևմուտքում սկիզբ առնող Նիգեր գետի անունից: Երկրի ռելիեֆում գերակշռում են դաշտավայրերն ու սարավանդները: Ափամերձ հարթավայրում ամբողջ տարին շոգ է ու խոնավ: Մշտադալար ճահճապատ անտառները, որոնք ունեն արժեքավոր բնափայտով ծառատեսակներ (կարմրածառ, երկաթածառ, պանդանուս), զբաղեցնում են տարածքի 30 %-ը: Դեպի հյուսիս տեղանքը գնալով բարձրանում է: Առավել բարձրադիրը Ջոսի սարավանդն է: Այստեղ նույնպես ամբողջ տարին շոգ է, անձրևային շրջանին փոխարինում է չորայինը: Անտառներն աստիճանաբար փոխվում են սավաննաների, հազվադեպ հանդիպում են ծառուտներ կամ փշոտ թփուտներ: Հյուսիսային Նիգերիան արդեն չորային կլիմայով կիսաանապատ է: Նիգեր գետն իր լայն ու ջրառատ մասով 1400 կմ երկարությամբ անցնում է երկրի տարածքով՝ ընդունելով Բենուե, Կադունա, Սոկոտո և այլ վտակներ: Կենդանիներից տարածված են ընձառյուծը, շնագայլը, վայրի կատուն, այծքաղը, ընձուղտը, գետերի ողողատներում՝ գետաձին: Հասարակածային անտառներում շատ են կապիկները: Սավաննաներում կան փղեր և ռնգեղջյուրներ, որոնց պահպանության համար ստեղծվել են արգելոցներ: Կարելի է հանդիպել նաև կոկորդիլոսների, մողեսների, օձերի: Տարածված են միջատները: VIII–X դարերում Նիգերիայի հյուսիսում կազմավորվել են հաուսա ժողովրդի քաղաք-պետությունները, նրանցից արևելք՝ Կանեմ Բոռնու պետությունը, իսկ հարավում՝ Բենին թագավորությունը: XV դարի վերջին Նիգերիայի տարածքում հայտնվել են պորտուգալացիները, իսկ XVI դարի կեսին՝ անգլիացիները: XIX դարի կեսից մինչև XX դարի սկիզբը Մեծ Բրիտանիան գաղութացրել է երկիրը: Նիգերիան անկախություն է ձեռք բերել 1960 թ-ի հոկտեմբերի 1-ին: Նիգերիան Աֆրիկայի ամենաշատ բնակչություն ունեցող և ամենախիտ բնակեցված երկիրն է: Կան տարբեր լեզուներով խոսող ավելի քան 250 ժողովուրդներ: Առավել մեծաթիվ են յուրուբաները, իգբոները, ֆուլբեները, հաուսաները: Բնակչության մոտ կեսը մահմեդականներ են, 1/3-ը՝ քրիստոնյաներ, մյուսները պահպանել են տեղական ավանդական հավատալիքները: Խոշոր քաղաքներն են Լագոսը, Աբուջան, Կանոն, Իբադանը, Կադունան, Պորտ Հարկուրտը: 1991 թ-ին երկրի մայրաքաղաքը Լագոսից տեղափոխվեց Աբուջա, որը գտնվում է երկրի աշխարհագրական կենտրոնում: Նիգերիայի բնակչության մեծ մասն զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ: Մշակում են մանիոկ, յամս, բատատ, կորեկ, սորգո, եգիպտացորեն, ընդավորներ, շաքարեղեգ, բամբակենի, բանջարեղեն, բրինձ: Նիգերիայի ընդերքը հարուստ է օգտակար հանածոներով, որի հիման վրա էլ զարգանում է լեռնահանքային ու վերամշակող արդյունաբերությունը: Նիգերիան պատկանում է նավթ (հանույթով առաջինն է Աֆրիկայում, յոթերորդը՝ աշխարհում) և բնական գազ արդյունահանող խոշոր երկրների թվին: Նավթի արդյունահանման ծավալը կտրուկ ավելացավ 1970-ական թվականներին՝ Նիգեր գետի դելտայի և Գվինեական ծոցի մայրցամաքային ծանծաղուտի հսկայական պաշարների յուրացման շնորհիվ: Կարևոր նշանակություն ունի կոլումբիտի (տալիս է համաշխարհային հանույթի 75 %-ը), անագի, քարածխի, վոլֆրամի և ոսկու արդյունահանումը: Վերամշակող արդյունաբերության ավանդական ճյուղերից (սննդի, տեքստիլ, կաշվի) բացի, արագ զարգանում են նավթավերամշակումը, սև և գունավոր մետաղաձուլությունը, մեքենաշինությունը, քիմիական արդյունաբերությունը: Արտադրում են ավտոմեքենաներ, տրակտորներ, հեծանիվներ, կարի մեքենաներ, օծանելիք, դեղորայք: Տնտեսության կարևոր ճյուղ է փայտամշակումը: Բնափայտի մթերմամբ Նիգերիան աշխարհի առաջատար երկրներից է: Նիգերիայում լայնորեն տարածված են տնայնագործությունն ու արհեստները: Հմուտ վարպետների պատրաստած գործվածքները, կաշվե իրերը, փայտե և մետաղե արձանիկները, ոսկե և արծաթե զարդերն ու հուշանվերները հայտնի են նրա սահմաններից դուրս: Ուշագրավ են Նիգերիայի ժողովուրդների ավանդական թատերական ներկայացումները, որոնց հիմքը կենցաղային և ծիսական պարերն են:
|
