Շիկատակը (մահամորմ, լուսնի ծաղիկ) մորմազգիների ընտանիքի բազմամյա թունավոր խոտաբույս է: Հայտնի է 4, ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝ մահամորմը և կովկասյան շիկատակը: Առավել տարածված է կովկասյան շիկատակը՝ Լոռու, Տավուշի, Սյունիքի մարզերի անտառային շրջաններում՝ 700–1800 մ բարձրություններում: Արմատները բազմաթիվ են, խոշոր: Ցողունը կանգուն է (բարձրությունը՝ 0,6–2 մ): Ծաղիկները մեկական են, կախված, սովորաբար՝ դարչնամանուշակագույն կամ կարմրագորշ: Տերևները մուգ կանաչ են, խոշոր, ձվաձև, հերթադիր: Պտուղը սև, փայլուն հատապտուղ է: Արժեքավոր դեղաբույս է. բոլոր մասերը պարունակում են ալկալոիդներ, ատրոպին, հիոսցիամին, սաթաթթու և այլն: Արմատների և տերևների մզվածքն ու թուրմն օգտագործվում են ստամոքսի խոցի, բրոնխային հեղձուկի, պարկինսոնյան հիվանդության և այլ դեպքերում: Մահամորմի ծաղիկները գորշամանուշակագույն են, ցողունները՝ մերկ, թխակապույտ: Վեգետացիայի շրջանը երկար է: Գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում:
|
