Բելգիայի Թագավորություն Բելգիան եվրոպական ոչ մեծ երկիր է, որը ծայրից ծայր ավտոմեքենայով կարելի է կտրել անցնել 4–5 ժամում: Երկրի տարածքով, աննշան տարբերությամբ, ՀՀ-ի չափ է: Հյուսիս-արևմուտքում ափերը ողողում են Հյուսիսային ծովի ջրերը: Ծովափից դեպի երկրի խորքն են ձգվում տափարակ հարթավայրերը, որոնք դեպի հարավ-արևելք աստիճանաբար բարձրանում են և վերածվում բլրավետ վայրի: Երկրի հարավում անտառածածկ Արդեններ լեռներն են (առավելագույն բարձրությունը՝ 694 մ, Բոտրանժ լեռ): Եվրամիության անդամ է, իսկ մայրաքաղաք Բրյուսելը նաև Եվրամիության մայրաքաղաքն է: Կան քարածխի, բազմամետաղների, շինանյութերի պաշարներ: Կլիման բարեխառն ծովային է: Հյուսիսային ծովից փչող խոնավ քամիները մեղմում են ձմռան ցուրտն ու ամռան շոգը: Ձմռանը շատ հաճախ ամպամած ու մռայլ է, ամառը` զով, շատ են անձրևներն ու ամպրոպները: Գետային ցանցը խիտ է. Մաասը և Շելդան նավարկելի են: Մ.թ.ա. 300 թ-ին Բելգիայի տարածքում բնակվել են բելգեր կելտական ցեղերը (այստեղից էլ՝ երկրի անվանումը): Տարբեր ժամանակներում պատկանել է Ֆրանսիային, Գերմանիային, Իսպանիային, Ավստրիային, Հոլանդիային: Բրյուսելում սկսված բուրժուական հեղափոխությունը վերջ դրեց հոլանդացիների տիրապետությանը, և 1830 թ-ին Բելգիան հռչակվեց ինքնուրույն պետություն: XIX դարի 70-ական թվականներին Բելգիան եվրոպական զարգացած երկիր էր և մասնակցում էր Աֆրիկայի գաղութային բաժանմանը: Բելգիան աշխարհի ամենախիտ բնակեցված երկրներից է: Բելգիայում հիմնականում բնակվում են 2 ազգեր՝ վալոններն ու ֆլամանդացիները: Նա, ով առաջին անգամ ոտք է դնում Բելգիա, նկատում է, որ բոլոր գրություններն ու ճանապարհային ցուցանշանները 2 լեզվով են. ֆրանսերեն, որով խոսում են վալոնները, և ֆլամանդերեն: Երկրի պետական զինանշանի նշանաբանն է «Միասնությունը ուժ է»: Այդուհանդերձ, երկար ժամանակ է՝ չեն հանդարտվում ազգային հակամարտությունները ֆլամանդացիների և վալոնների միջև, որի հիմքում ընկած են տնտեսական և սոցիալական պայմանները: Ժամանակակից Բելգիան բարձր զարգացած երկիր է. արտադրում է թուջ, պողպատ, պղինձ, ավտոմեքենաներ, էլեկտրասարքեր, հեռուստացույցներ, ապակի, գործիքներ, գորգեր: Անտվերպենում մշակում-երեսակում են ալմաստը՝ դարձնելով ադամանդ, պատրաստում են ալմաստե սայրով փորող գործիքներ: Բելգիայում զարգացած է և՜ որսորդական, և՜ մարզական զենքի արտադրությունը: Բոլոր այս ապրանքներով Բելգիան առևտուր է անում բազմաթիվ երկրների հետ: Սակայն արդյունաբերության շատ ճյուղերի համար հումքը ներմուծվում է: Բելգիայում զարգացած է գյուղատնտեսությունը: Նրանք հացահատիկի, բանջարեղենի առատ բերք են ստանում: Բելգիայում բուծում են բարձր մթերատու կովերի ցեղեր: Տարբեր երկրների դրոշներով նավերը բեռներ են բերում Բելգիայի ամենամեծ նավահանգիստը՝ Անտվերպեն: Բելգիան վաղուց ի վեր հռչակված է իր ծաղկաբույծներով, մեծարվեստ ժանյակագործներով ու ոսկերիչներով: Այստեղ կան բազմաթիվ հինավուրց հուշարձաններ, քաղաքները քաղաք-թանգարաններ են, որտեղ պահպանվել են XIII–XIV դարերի շենքեր: Բելգիայում են ապրել ու ստեղծագործել հայտնի նկարիչներ Պիտեր Ռուբենսն ու Անտոնիս վան Դեյքը, գրող Շառլ դը Կոստերը՝ բելգիական ժողովրդի սիրելի հերոս Թիլ Ուլենշպիգելի մասին վեպի հեղինակը:
Հայերը Բելգիայում Դեռևս X դարի սկզբներին Բելգիայում երևացել են հայ վաճառականներ, որոնք հատկապես XIV–XV դարերում աշխույժ առևտուր են արել Բրյուգե քաղաքում: XIX դարից հայերի թիվն այստեղ սկսել է ավելանալ՝ ի հաշիվ արհեստավորների և ուսանողության. ի դեպ՝ Գենտի համալսարանն է ավարտել նաև հայ մեծ բանաստեղծ Դանիել Վարուժանը, որի անունը հիշատակվում է այդ համալսարանն ավարտած նշանավոր մարդկանց ցուցակում: 1920 թ-ից Բելգիայում սկսել են հաստատվել թուրքական ջարդերից փախած հայ գաղթականներ: Ներկայումս Բելգիայում բնակվում է շուրջ 7 հզ. հայ. հաստատվել են Բրյուսելում, Անտվերպենում, Գենտում և Լիեժում: Նրանք հիմնականում զբաղվում են առևտրով, կան իրավաբաններ, բժիշկներ, ճարտարագետներ: Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցու հոգևոր հովվությունը, որի կենտրոնը Բրյուսելի Սուրբ Մարիամ Մագդաղենացի եկեղեցին է, կազմավորվել է 1990 թ-ին: Բելգիահայ համայնքում տարբեր տարիների ստեղծվել են բարեգործական, երիտասարդական միություններ, իսկ ազգային և մշակութային ավանդույթները պահպանելու համար՝ ակումբներ, երգչախմբեր, պարախմբեր, թատերախմբեր: 1998 թ-ին Բելգիայի խորհրդարանը ճանաչել է Թուրքիայում հայերի ցեղասպանության փաստը: Բրյուսելի Անրի Միշո հրապարակում կանգնեցվել է Մեծ եղեռնի զոհերի հիշատակը հավերժացնող խաչքար (1997): |
